Wiele lat temu, na początku lat 90-tych, byliśmy w Troi i „zwiedzaliśmy” konia trojańskiego. Został nam jeszcze do tej pory bilet wstępu. Stąd pomysł, by o tym napisać.

Koń trojański to drewniana konstrukcja w kształcie konia. Oczywiście ten „koń”, którego zwiedzaliśmy, to kopia starego konia trojańskiego. Byliśmy w środku i aż trudno uwierzyć, że mieściło się tam wielu wojowników, którzy potem zniszczyli mieszkańców Troi i sama Troję. Takie było właśnie przeznaczenie tej budowli.

Dzisiaj nazwa „koń trojański” kojarzy się nam ze zdradą, zdobyczą przynoszącą katastrofę, niebezpiecznym podarunkiem. W internecie nazwę „koń trojański” ma jeden z najgroźniejszych wirusów. Skąd się wzięło to przekonanie? Przecież nasze polskie przysłowie mówi, że ”darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby”.

A jednak warto czasami przyjrzeć się otrzymywanym podarunkom, zwłaszcza teraz – w dobie Internetu i… pewnej formy bezkarności.

Koń trojański, którego zwiedzaliśmy (byliśmy w środku), robi rzeczywiście wrażenie. Trudno się dziwić mieszkańcom Troi, że przyjęli taki podarek, a nie zniszczyli go pod bramami miasta, jak radzili niektórzy.

O koniu trojańskim pisało wielu poetów i pisarzy. Stąd prawie wszyscy znamy tę historię.

• Homer w swojej „Odysei” napisał o przeznaczeniu konia trojańskiego: „Było bowiem przeznaczone zginąć miastu, gdy ukryje u siebie wielkiego, drewnianego konia, w którym siedzieli najlepsi z Argiwów, gotowi nieść Trojanom śmierć i kres”.
• Całą historię opisał Robert Graves w „Mitach greckich” (rozdział 167 zatytułowany „Drewniany koń”).
• Również Wergiliusz napisał w „Eneidzie”, że koń trojański zbudowany został w greckim obozie i wypełniony najlepszymi spośród wojowników. Pozostawiono go w takim stanie przed wrotami oblężonego miasta. Mieszkańcy wprowadzili go za mury i to właśnie stało się przyczyną ich zguby.

Dla przypomnienia, parę słów o tej ciekawej historii.

Prawdopodobnie sam pomysł z drewnianym koniem wymyśliła bogini Atena. Sprzyjała Grekom i poprzez Prylisa przekazała pomysł greckiemu dowództwu. Zbudowano więc konstrukcję z jodłowego drewna. Cała konstrukcja była pusta w środku i jedynym wejściem i wyjściem była podnoszona pokrywa umieszczona z boku konia.

Plan był taki, że żołnierze greccy w pełnej zbroi wejdą do środka konstrukcji, dokładnie się zaryglują i cała konstrukcja zostanie umieszczona przed bramą Troi. Grecy udając odwrót, czyli pozorując zaniechanie oblężenia Troi, skryją swoje wojska na pobliskich wyspach. Aby uwiarygodnić ten zamiar zastosowano kilka „chwytów”.

• Już na samym koniu umieszczono wyrzeźbione słowa modlitwy poświęcające dzieło Atenie: „Przewidując bezpieczny powrót do swych domów, Grecy z wdzięcznością poświęcają ten dar bogini„.
• W pobliżu Troi został zwiadowca Sinon, który miał rozpalić ognisko, gdy koń zostanie wciągnięty do miasta, tym samym zawiadamiając o tym ukrytych Greków. Było prawdopodobne, że zostanie schwytany, co też się stało.  Sinon pouczony wcześniej przez Odyseusza wyjaśniał, że koń jest darem dla bogini Ateny, u której Grecy stracili już względy, że został zbudowany na tyle wielki, aby nie mógł być przetransportowany do miasta, gdyż wtedy Troja mając taką „relikwię”, mogłaby zjednoczyć wojska Azji i pokonać Grecję. Koń rzeczywiście był większy od bramy wejściowej do Troi i musiano ją częściowo wyburzyć, aby całą konstrukcję wciągnąć do miasta.

Król Priam dał się nabrać na ten podstęp i nakazał wciągnąć drewnianą konstrukcję do miasta.

Nie wszyscy byli przekonani o słuszności wprowadzenia konia do miasta.

• Kapys uważał, ze drewniana konstrukcję należy spalić lub przynajmniej rozbić ją na kawałki, aby zobaczyć co kryje wewnątrz.
• Laokoon odradzał królowi Priamowi wprowadzenie konia do miasta, podejrzewając podstęp. Uważał, że Sinon kłamie. W akcie determinacji wbił w bok konstrukcji włócznię.
• Również Kasandra podejrzewała, że w środku są ukryci wojownicy greccy.

Jednak król Priam był odporny na te podejrzenia i nakazał wprowadzenie konstrukcji do miasta.

Helena była również nieufna i wieczorem podeszła do posągu, szepcząc kilkakrotnie imiona wojowników greckich, którzy mogliby znajdować się w środku, zgodnie z przepowiednią Kasandry. Udawała ich żony zmieniając głos. Wojownicy greccy byli jednak zdyscyplinowani przez Odyseusza i nie zareagowali na taką prowokację.

Przeżywali jednak w środku wielkie emocje. Oryginalny koń nie miał okien, jak ten na fotografii, gdyż jest to teraz atrakcja turystyczna.

Skryci w nim wojownicy słyszeli propozycję spalenia, o mało nie zostali ranni włócznią Laokoona i prowokowani przez Helenę nie mogli doczekać się wyjścia na zewnątrz.

Tak się stało w nocy, gdy mieszkańcy Troi usnęli po hucznych zabawach z okazji „prezentu greckiego”.

Sinon wykradł się z miasta i dał znak wojskom greckim rozpalając umówione ognisko.

Odyseusz zdecydował się na otwarcie włazu i po sznurowej drabinie wojownicy greccy opuścili konstrukcję.

Zniszczyli Troję i zabili wszystkich mieszkańców.

Dziś ruiny Troi leżą w północno – wschodniej Turcji. Odkrył je Heinrich Schliemann – niemiecki archeolog-amator. Odkrywca Troi opierał się w poszukiwaniach na dziele Homera. W 1870 roku rozpoczął największą przygodę swojego życia – poszukiwania homeryckiej Troi. I to mu się udało.

Byliśmy tam, widzieliśmy i nawet wino piliśmy.

Krysia i Marek